Wij vroegen ons af hoe het kan dat een groep goed opgeleide mensen niet vanzelfsprekend een goed samenwerkend team vormt. 

In de afgelopen 20 jaar hebben we teams in allerlei soorten en maten gezien. Van kleine tot grote teams, van profit tot non-profit, van centraal aangestuurde teams tot zelf sturende teams. 
In elk team wordt met passie, inzet en betrokkenheid gewerkt door professioneel opgeleide mensen. Professionals die weten waar ze het over hebben en ook echt de ins en de outs van hun vakgebied kennen.

We zien teams die goed samenwerken, waar helder gecommuniceerd wordt en waar vertrouwen is. En we zien teams waar dit niet zo goed meer lukt. Teams die nog wel communiceren over de inhoud van het werk, maar niet meer over de werksfeer, de relatie en de omgang met elkaar.

De oorzaak van een haperende communicatie heeft veelal twee oorzaken.

• Aan de ene kant gaat het vaak over onduidelijkheden in de taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden van de teamleden. Hierdoor is niet meer duidelijk waar een ieder verantwoordelijk voor is en wat je kunt verwachten van je teamleden. En ook wat zij van jou mogen verwachten. 
• Aan de andere kant zien we dat teamleden hun werk en werkzaamheden te persoonlijk nemen. Ze zijn dan niet meer aanspreekbaar op hun functioneren en vatten aanwijzingen, suggesties, of feedback persoonlijk op. 

Hoe ziet een team met een goede onderlinge communicatie er dan uit?

In deze teams gaat de communicatie en het samenwerken bijna vanzelf. Teamleden durven zich uit te spreken, niet alleen over de inhoud, maar ook over de omgang met elkaar. Teamleden kunnen naar zichzelf kijken, en reflecteren op hun eigen gedrag. En ze zijn in staat zich te verplaatsen in hun collega’s (mentaliseren). 
Uiteraard is er in deze goed communicerende teams ook wel eens gedoe, dat hoort erbij. Het is echter veilig genoeg om kritiek uit te spreken en er professioneel over in gesprek te gaan. Teamleden stellen elkaar vragen vanuit belangstelling en oprechte nieuwsgierigheid. De sfeer en de samenwerking is veilig.

Moeizame samenwerkingen

In moeizame samenwerkingen zien we iets heel anders. De sfeer is vaak gespannen en voelt onveilig aan. Uitspreken, bespreken of elkaar aanspreken is lastig en gebeurt niet tot nauwelijks. Teamleden voelen zich snel aangevallen en vatten feedback veelal te persoonlijk op. In de communicatie zien we vooral actie-reactie patronen met felle discussies als gevolg, meestal over de inhoud van het werk. Of er wordt om elkaar heen gewerkt om te voorkomen dat er gedoe komt. 
De teamleden vinden het lastig om te kijken naar hun eigen aandeel in de relatie en in de communicatie en er is weinig reflectie op de omgang met elkaar. 

Onze visie op werk

Over het algemeen brengt je een groot deel van je leven door op je werk. Je collega’s zien je doorgaans vaker en langer dan je vrienden of zelfs je familie. Daardoor kan de scheidslijn tussen werk en privé vervagen. Als je daarbij je persoon en je functie onvoldoende van elkaar kunt onderscheiden (je bent je werk geworden in plaats van dat je je werk hebt), kan samenwerken best een uitdaging zijn, want:

• Je kunt feedback dan te persoonlijk opvatten waardoor het je te veel raakt en je het niet meer op waarde kunt schatten. Een veel geziene reactie is dan jezelf verdedigen.
• Je stopt met het geven van feedback aan je collega’s omdat er te defensief op gereageerd wordt.
• Je gaat je over-verantwoordelijk voelen voor je werk en daardoor kun je taken lastig uit handen geven. Zeker als teamleden jouw input nodig hebben om verder te kunnen, komt dat de samenwerking niet ten goede.
• Je voelt je niet veilig in het team of in de organisatie omdat je te veel zaken op jezelf betrekt.